در دنیای پیچیده امروز، کودکان ما نیز با چالشهای خاص خود روبرو هستند. بازی درمانی، به عنوان یک رویکرد نوآورانه و تأثیرگذار در روانشناسی کودک، فرصتی بینظیر برای درک و پشتیبانی از رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنها فراهم میکند. این روش، که در آن بازی؛ به عنوان زبان اصلی کودکان شناخته میشود، به بچهها کمک میکند تا احساسات، تجربیات و دیدگاههای خود را بیان کنند.
دوره بازی درمانی کودکان در مرکز روان تحلیلی ایرانیان
دوره “توپ احساست رو ببین”
آموزش مهارتهای زندگی کودکان از طریق بازی به جای ارائه مفاهیم تئوری، اثربخشی بیشتری دارد و نتایج آن ماندگارتر خواهد بود. در این کارگاه همراه باشید
پس از مشاوره تلگرام
کارگاه مهارتهای زندگی کودکان
آموزش مهارتهای زندگی کودکان از طریق بازی به جای ارائه مفاهیم تئوری، اثربخشی بیشتری دارد و نتایج آن ماندگارتر خواهد بود. در این کارگاه همراه باشید
پس از مشاوره تلگرام
برای ثبت نام کودک خود در دورههای بازی درمانی مرکز روان تحلیلی ایرانیان تنها کافی است تا با شماره 09017593316 تماس حاصل فرمایید.
بازی درمانی چیست؟
بازی درمانی نوعی رواندرمانی است که بیشتر برای کودکان استفاده میشود تا با مشکلات عاطفی یا ذهنی خود کنار بیایند. این روش به بچهها کمک میکند تا از طریق علاقۀ ذاتی و طبیعیشان، یعنی بازیکردن، خودشان را ابراز کنند و دربارۀ جهانِ پیرامونشان بیشتر یاد بگیرند. این شیوه همانطور که اشاره شد، بیشتر برای کودکان استفاده میشود، اما؛ بزرگسالان نیز میتوانند از آن استفاده کنند.
انواع بازی درمانی کودکان
بازی درمانی کودکان (2) نوع مختلف دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم:
1.بازی درمانی کودکان هدایتی
در این روش، درمانگر در بازی با کودک همراه شده و فعالیتهای بچه را هدایت میکند تا به او کمک کند احساساتش را بیان کند. درمانگر در این شیوه، بیشتر دستورالعملهای مشخصی به کودک میدهد و در طول بازی نظارهگیر فعالیتهای بچه است.
2.بازی درمانی کودکان غیرهدایتی
در این روش، محیط بازی کمتر کنترل شده است. درمانگر اجازه میدهد، کودک هر بازیای که دوست دارد انجام دهد و خودش را بدون دخالتِ زیادِ درمانگر ابراز کند.
تکنیکهای بازی درمانی کودکان
در بازی با کودکان میتوان از تکنیکهای مختلفی استفاده کرد. انتخاب تکنیک در بازی درمانی، بستگی به نیاز کودک و نوع بازیهایی دارد که بچه به آن علاقهمند است. هر جلسۀ بازی، اغلب؛ بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان میبرد. در طول یک جلسه بازی درمانی، درمانگر محیطی راحت و امن برای بازی بچه ایجاد میکند. سپس درمانگر تعاملات کودک با اسباببازیهای موجود را مشاهده میکند.
با راحتترشدن بچه در اتاق بازی، درمانگر، فعالیتهای بازی خاصتری که روی مسائل کودک تمرکز دارند، را معرفی میکند. برخی از رایجترین تکنیکهای مورد استفاده توسط درمانگران بازی در سراسر جهان عبارتانداز:
- استفاده از بلوکهای ساختمانی
- استفاده از هنر
- بازی با شن
- بازیهای تختهای
- بازی با عروسک
- بازی خلاقانه با عروسکهای دستکشی
- بازی چایخوری
- بازیهای کارتی
- بازیهای استراتژیک مانند شطرنج یا تخته نرد
- قایم موشک
- بازی با لگو
بازی درمانی برای چه کودکانی مناسب است؟
بازی درمانی به خصوص برای کودکانی که در برقراری ارتباط و بیان احساسات خود به شیوهای مثبت و سالم مشکل دارند، انتخاب بسیار مناسبی است. افزونبراین، کودکانی که مورد سوء استفاده قرار گرفتهاند یا حوادث بسیار آسیبزا یا پر استرس را از سَر گذراندهاند.
براساس تحقیقهای مختلفی که انجام شده بازی درمانی برای کودکان با شرایط زیر، انتخاب بسیار مناسبی است:
- اوتیسم
- اختلال بیش فعالی کم توجهی (ADHD)
- افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- اختلال استرس پس از سانحه
- آسیب فیزیکی و عاطفی
- سوء استفاده جنسی
- سوء استفاده فیزیکی یا عاطفی
نقش درمانگر در بازی درمانی چیست؟
نقش درمانگر در بازی درمانی، بسیار حیاتی است. درمانگر به عنوان یک شنونده فعال، فضایی امن و پذیرا فراهم میکند که در آن کودکان بتوانند بدون ترس از قضاوت یا سرزنش، احساسات و تجربیات خود را بروز دهند. درمانگر کمک میکند تا کودکان به درک بهتری از خود و دنیای اطرافشان برسند و مهارتهای مورد نیاز برای مواجهه با چالشهای زندگی را توسعه دهند.
چگونه بازی درمانی به کودکان کمک میکند؟
بازی درمانی به کودکان این فرصت را میدهد که تجربیات و احساسات خود را در فضایی امن و حامی، بازی و بازنمایی کنند. این روش به کودکان اجازه میدهد تا نقشهای مختلفی را تجربه و سناریوهای مختلف را بازی کنند و در نهایت، بر مسائلی که در زندگی واقعی آنها تأثیر میگذارد، تسلط یابند.
بازی درمانی چگونه انجام میشود؟
- جلسات بازی درمانی معمولاً یک بار در هفته و به مدت 30-60 دقیقه برگزار میشود. طول مدت درمان بسته به مشکل کودک متفاوت است.
- در اولین جلسه بازی درمانی، درمانگر کودک را ملاقات میکند و با او آشنا میشود. درمانگر همچنین اطلاعاتی در مورد مشکل کودک و اهداف درمان دریافت میکند.
- در جلسات بعدی، درمانگر به کودک کمک میکند تا از بازی برای بیان خود استفاده کند. درمانگر به کودک گوش میدهد و از او سؤال میکند تا درک بهتری از احساسات و رفتارهای او پیدا کند.
- بازی درمانی یک فرایند مشارکتی است. کودک و درمانگر در کنار هم کار میکنند تا کودک بتواند مشکلات خود را حل کند و به رشد و شکوفایی برسد.
فواید بازی درمانی برای کودکان
بسیاری از افراد فواید بازی درمانی برای کودکان را جدی نمیگیرند. والدینِ نگران، اغلب درک نمیکنند که فرزندانشان از فقط «بازیکردن» چه سودی میبرند؟ اما واقعیت این است که چه با راهنمایی یک درمانگر و چه بدون آن، کودکان با بازیکردن ارتباط برقرار میکنند، حتی اگر شما متوجۀ آن نشوید.
کودکی که به طور خشونتآمیز با اسباببازیها بازی میکند، ممکن است؛ در حال بازتاب یک وضعیت خشونتآمیز خانگی باشد که شاهد آن بودهاست.
در ادامه برخی فواید بازی درمانی کودکان را با هم مرور میکنیم:
1.امکان ابراز احساسات به صورت غیرکلامی
بازی درمانی به کودکانی که در برقراری ارتباط کلامی مشکل دارند، این فرصت را میدهد تا از طریق بازی، خود را ابراز کنند. به عنوان مثال، کودکی که از صحبتکردن امتناع میکند، ممکن است، به جای آن، افکار یا نیازهای خود را از طریق نقاشی یا طراحی بیان کند.
2.ایجاد فضای امن
بازی درمانی موجب ایجاد احساس امن در کودک شده و کمکش میکند تا خودش باشد، بدون آنکه قضاوت شود. از سوی دیگر اعتماد به نفسش، به طرز چشمگیری افزایش مییابد.
3.کنترل بر فرآیند درمان
بازی درمانی به کودک اجازه میدهد که کنترل روند درمان خود را در دست بگیرد. بازیدرمانی مؤثر به کودک اجازه میدهد از اسباببازیها و وسایلی که با آنها راحت است، استفاده کند و با سرعت خود پیش برود.
4.درک بهتر احساسات
از سوی دیگر بازی درمانی به کودکان کمک میکند تا احساساتشان را درک کنند. به ویژه اگر قبلا در بازی با آن مشکل داشتند. در حین بازی، کودک متوجه میشود که در گذشته، این بازی چه احساساتی را در او ایجاد میکردهاست؟!
5.تقویت مهارتهای اجتماعی
بازی درمانی، موجب تقویت مهارتهای ارتباطی و اجتماعی بچهها میشود و کمکشان میکند تا با دیگران تعامل داشتهباشند.بچهها یاد میگیرند، چگونه با همبازیهای خود ارتباط برقرار کرده و با هم بازی کنند. چالشهای این مسیر را حل کنند و … .
6.افزایش خلاقیت
بازی درمانی به کودکان کمک میکند تا خلاقیت خود را بروز دهند و مشکلات را به شیوهای جدید حل کنند.
7.کاهش اضطراب و استرس
از سوی دیگر بازی درمانی به بچهها، کمک میکند تا اضطراب و استرس خود را کمتر کنند.
نکات مهم پیش از شروع بازی درمانی برای کودکان
در حالیکه بازیدرمانگر هدایت جلسههای بازی درمانی را بر عهده دارد، والدین یا سرپرست کودک نیز نقش مهمی در این فرآیند ایفا میکنند. درمانگر معمولاً یک جلسۀ مشاوره مشترک با والدین یا سرپرست و کودک برگزار میکند، همچنین جلسههای مشاورۀ جداگانهای نیز با هر یک از طرفین دارد. این کار به منظور درک کامل نیازهای کودک انجام میشود. وقتی به دنبال بازیدرمانگر برای فرزندتان هستید، مهم است، مطمئن شوید که او تجربه و تخصص مرتبط را دارد.
چگونه بازی درمانی را شروع کنیم؟
اگر خودتان فرزند کوچکی دارید و یا کسی را میشناسید که بچه دارد و به دنبال بازی درمانی در بهترین مرکز مشاوره، میگردد، پیشنهاد میکنیم «مرکز روان تحلیلی ایرانیان» را به آنها معرفی کنید. کارشناسان مجموعۀ ما افرادی مجرب هستند که در حوزۀ بازی درمانی سالها تجربه دارند و میتوانند با کودکان به راحتی ارتباط برقرار کنند. از آنجاکه بازی درمانی معمولاً نیاز به چندین جلسه دارد؛ بنابراین مهم است، با فردی همکاری کنید که کودک شما با او کاملاً احساس راحتی میکند.