تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان توسط روانشناسان مجرب
چقدر اطلاعات دربارۀ تتفسیر روانشناسی نقاشی کودکان دارید؟ این روزها، والدین عزیز، توجۀ بیشتری به نقاشی فرزندانشان دارند. اما شاید ندانند که در ذهن آن‌ها چه می‌گذرد؟ معمولاً بچه‌ها در حدود 6 سالگی نقاشی‌هایشان تعریف و تفسیر دارد، آدمک‌های تصاویر، واقعاً وزن و مفهوم خاصی پیدا می‌کنند و می‌توان از طریق آن‌ها متوجه افکار و احساسات آن‌ها شد. بچه‌ها برخلاف بزرگ‌ترها؛ هر چه به ذهنشان می‌رسد را نقاشی می‌کشند؛ همین امر، باعث شده که آثار هنری کودکان بسیار گویای حالات روحی و روانی آن‌ها باشد. از آنجا که کودکان عاشق نقاشی کشیدن هستند و این کار را به طور مرتب انجام می‌دهند، هنر، روشی روشن و دقیق برای تحلیل روانی آن‌هاست. در این مطلب از مجله روانشناسی قصد داریم به تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان بپردازیم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
برای تفسیر روانشناسی نقاشی کودک دلبند خود، تنها کافی است تا با مرکز روان تحلیلی ایرانیان به شماره 09017593316 تماس حاصل فرمایید.
رازهای خانواده در تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان
در نقاشی کودکان، وقتی بچه‌ها تصویری از خانواده‌شان را می‌کشند، اطلاعات زیادی دربارۀ خودشان در اختیار والدین می‌گذارند. به طور مثال، می‌توان متوجۀ رابطۀ آن‌ها با پدر و مادرشان شد یا در خانه چه احساسی دارند؟
محققان متوجه شدند، کودکانی که خودشان را دورتر و کوچک‌تر از پدر و مادرشان می‌کشند، احتمال دارد، در خانه‌ای شلوغ، پر سر‌وصدا، بی‌نظم و بدون ساختار زندگی می‌کنند.
وقتی در خانه‌ای آشفتگی زیادی وجود دارد و والدین زمان کمتری را برای گذراندن با بچه‌ها صرف می‌کنند، تعاملات بین والد و کودک ممکن است، قطع شده‌باشد. در نتیجه، کودکان احساس کوچک و بی‌ارزش‌بودن می‌کنند و ممکن است؛ خودشان را خیلی کوچک و دور از بقیه اعضای خانواده بکشند. یکی دیگر از نکات جالب در تفسیر نقاشی کودکان، اندازۀ تصاویر است. اگر یک عضو خانواده را بچه بزرگ‌تر از بقیه می‌کشد، می‌توانید از او بپرسید او کیست؟ آیا سرپرست خانواده است؟
از سوی دیگر وقتی کودک خودش را در خانواده به‌گونه‌ای می‌کشد که در حال انجام فعالیتی است، می‌توان از آن پرسید که چه کاری انجام می‌دهد و بقیه اعضای خانواده چه کار می‌کنند؟. اگر کودکی توضیح دهد که خانواده‌اش برای انجام کاری با هم همکاری می‌کنند، این نشانۀ روشنی است که او احساس می‌کند، عضو یک تیم است که برای رسیدن به اهداف با اعضای خانواده‌اش همکاری می‌کند.
دکتر «مارتین تی. استاین»، روانشناس کودک، در مقاله‌ای که برای مجله‌ی والدین، نوشته‌است درباره تجربۀ خودش در تفسیر نقاشی کودکان، مثالی می‌زند:
“دختری یازده ساله، را پیش من آوردند که مشکل برقراری ارتباط با دیگران داشت. من از او خواستم که یک نقاشی برایم بکشد، او تصویری از خودش و مادرش را کشید که کنار هم ایستاده‌اند و نخی آن‌ها را به هم متصل کرده است.”
دکتر در تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان، می‌گوید، این نقاشی نقطۀ عطف رابطۀ او و مادرش و دلیل عدم برقراری ارتباط او با دیگران است. از آنجا که دختر از کودکی تنها با مادرش بزرگ شده است، به شدت به او وابسته است و همین مسئله، مانع برقراری ارتباط او با دیگران شده‌است و این نقاشی، آشکارا به این مسئله اشاره دارد.
کودکانی که در نقاشی، هر عضو خانواده را با ویژگی‌های متفاوت نقاشی می‌کنند، بچه‌های بسیار باهوشی هستند و متوجه این مسئله شده‌اند که هر فرد در خانواده یک شخصیت منحصر به فرد دارد.
آیا همواره باید نقاشی کودکان را تفسیر کرد؟
تفسیر نقاشی کودکان ممکن است به شما بینشی از افکار درونی آن‌ها بدهد، اما مهم است که بدانیم، تحلیل بیش از اندازه هم انجام ندهیم. گاهی اوقات ممکن است، که نقاشی نشانه‌ای بد به نظر برسد، اما در واقعیت، چیز نگران‌کننده‌ای نباشد.
هربار که احساس کردید، نقاشی فرزندتان، نشانه‌ای نگران‌کننده دارد، کافی است، از او دربارۀ جزییات نقاشی‌اش بپرسید. صحبت‌کردن با کودک‌تان در مورد نقاشی‌هایش و پرسیدن درباره جزئیات مشخصی که در نقاشی‌ها آورده است، می‌تواند به شما بینشی از افکارش دهد و از نگرانی‌های غیرضروری جلوگیری کند.
فقط حواستان باشد، گفت‌وگوهای شما با فرزندتان کاملا باز و بدون پیش‌داوری باشد تا کودک فرصت توضیح درباره اجزای نقاشی‌اش داشته باشد. سوالاتی مانند “در مورد نقاشی‌ات بگو. کسانی که کشیده‌ای کی هستند و چه کار می‌کنند؟” می‌تواند در این باره، مفید باشد. تحلیل نقاشی کودکان به روش‌های مختلف انجام می‌شود که در صورت نداشن تخصص حرفه‌ای در این باره، می‌تواند اشتباه باشد.
علائم نگران کننده در نقاشی کودکان
همانطور که اشاره شد، بسیاری از نقاشی‌های عجیب و غریب کودکان هیچ معنای خاصی ندارند، و نیاز به تفسیر یا تحلیل روانشناسی ندارد. اما در برخی موارد، نقاشی‌ها بسیار گویا هستند و به والدین کمک می‌کنند تا متوجه مسائل روحی فرزندشان شوند. برخی از نشانه‌هایی که در معنی نقاشی کودکان باید نگران آن‌ها شد، عبارت‌اند از:
1.تغییر ناگهانی و چشمگیر در کل نقاشی‌های کودک
به طور مثال، فرزند شما تا حالا، تصویر خشونت‌آمیزی نمی‌کشیده‌است، اما؛ ناگهان شروع به کشیدن چیزهای خشن می‌کند. یادتان باشد، نگران‌شدن به خاطر تنها یک نقاشی، درست نیست، بلکه باید به الگوهای موجود در نقاشی‌های کودک توجه کرد.
2.استفاده بیش از حد از رنگ قرمز و مشکی در نقاشی
در تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان این مورد را نیز باید بگوییم که استفاده بیش از حد، از رنگ قرمز و سیاه، نشانه‌ای است که توسط درمانگران، مهم تلقی می‌شود. استفادۀ بیش از حد، از رنگ مشکی، با افسردگی کودک مرتبط است، یا استفاده بیش ازحد از رنگ قرمز، هم در تحلیل نقاشی کودک، نشان از خشم و پرخاشگری او دارد.
ماژیک‌های قرمز و سیاه به راحتی در دسترس بچه‌ها هستند، استفادۀ ساده کودک از آن‌ها، جای نگرانی ندارد. اما؛ اگر متوجه شدید که شالودۀ نقاشی‌های او روی این رنگ‌ها استوار است، بیشتر حواستان به او باشد.
3.کشیدن نسخه‌های عجیب از اعضای خانواده در نقاشی
اگر کودک نسخه‌های عجیبی از خانواده‌تان را می‌کشد، به طورمثال، برخی از اعضای خانواده یا خودش را به کل از نقاشی حذف می‌کند، باید بیشتر به او توجه کنید.
دکتر «هووی بهاگوگار»، روانشناس بالینی و مشاور رفتاری می‌گوید: “هر اتفاق ناراحت‌کننده‌ای در زندگی کودک رخ می‌دهد معمولاً در نقاشی خانواده نشان داده می‌شود.”
4.چهره‌های بزرگ بدون گردن و اندام نامتقارن
نقاشی تصاویری بزرگ و بدون گردن با اندام‌های نامتقارن، ممکن است، نشان‌دهندۀ بیش فعالی در کودکان باشد. فشار قلم و ضخامت خطوط نیز می‌تواند نشان‌دهنده تنش عضلانی و سطح انرژی باشد. این مسئله در نقاشی پسران، در مقایسه با دختران، بیشتر نمود دارد. خطوط کم‌رنگ قلم نیز می‌تواند نشان‌دهنده سطح پایین انرژی جسمی و ذهنی کودک باشد.
5.استفاده زیاد از عناصری مثل آسمان، پرنده در نقاشی
استفاده از عناصری مثل آسمان، پرنده یا شخصیت‌هایی بدون چشم در تحلیل نقاشی کودکان، نشان از اضطرابش دارد. بنابراین اگر فرزندتان به دفعات تصاویر این چنینی کشید، از یک روانشناس مجرب در این زمینه کمک بگیرید.
6.تصویر شخصیت‌های کوتاه بدون چشم یا بینی
شخصیت‌های کوتاه بدون بینی یا دهان، شخصیت‌های کوچک با دستهای چسبیده به بدن، ممکن است؛ نشان‌دهندۀ کم‌رویی اجتماعی یا تمایل نداشتن به معاشرت با دیگران باشد.
7.نقاشی دست‌ها یا بینی بزرگ، بازوهی بلند، چشم‌های ضربدری
استفاده از دست‌یا بینی بزرگ، بازوهای بلند یا چشم‌های ضربدری، ممکن است؛ نشان‌دهنده پرخاشگری کودک باشد.
نقاشی دهان و دندان بزرگ نیز ممکن است، نشان‌دهندۀ پرخاشگری کودک باشد، البته کودکانی که زیاد صحبت می‌کنند در تصاویر خود دهان و دندان را بزرگ می‌کشند.
8.نمایش دستهای کوچک در نقاشی
دست‌ها در تحلیل نقاشی کودکان مهم بسیار هستند. به طور مثال، نمایش دستهای کوچک در نقاشی، ممکن است، نشانۀ عدم امنیت یا ناتوانی باشد. هرچند کودکان معلول، نقاشی دست‌ها را به کل فراموش می‌کنند.
این مورد نیز حائز اهمیت است، کودکانی که به طور منظم اشخاص را کوچک نقاشی می‌کنند، ممکن است؛ احساس ناتوانی، شرم یا ترس داشته باشند.
و اما سخن آخر
با توجه به آنچه در این مطلب درباره تفسیر نقاشی کودکان به آن اشاره کردیم، پیشنهاد می‌کنیم، تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان، توسط متخصص‌های باتجربه انجام شود.
لیستی که ما در رابطه با معنی و تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان، با شما در میان گذاشیم، به هیچ وجه نباید نگرانتان کند. قصد ما آگاه‌سازی بیشتر شما پدر و مادر گرامی یا افرادی است که با بچه‌ها تعامل دارند. آنچیزی که برای متخصصین این حوزه اهمیت دارد، تکرار مداوم عناصر در نقاشی بچه‌هاست.
حتی “صحنه‌های خشن یا نمایش اعضای جنسی نیز لزوماً نشانه‌های نگران‌کننده نیستند، تا زمانی که به طور مفرط تکرار نشوند” (منبع).
یادتان باشد،نقاشی به تنهایی نمی‌تواند به عنوان منبع کاملی برای وضعیت روانی کودک‌تان استفاده شود. اگر دوست دارید در رابطه با نقاشی فرزندان‌تان اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌تری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم از متخصصان مجرب ما در مجموعۀ «مرکز روان‌تحلیلی ایرانیان» کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید