تاثیر گروه درمانی در لجبازی و پرخاشگری کودکان

لجبازی و پرخاشگری کودکان، رفتاری است که بسیاری از والدین با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این مساله برای افراد خانواده مشکل‌ساز بوده و بر تعاملات اجتماعی کودک در مدرسه و جامعه نیز اثرگذار است. خوشبختانه، رویکرد‌های درمانی مختلفی برای مدیریت و بهبود این رفتارها وجود دارد. گروه درمانی کودکان به‌عنوان یکی از این روش‌ها، می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی لازم را بیاموزند و رفتارهای سازنده‌تری را جایگزین کنند.

ما در این نوشته از مجله روان شناختی، به بررسی تاثیر گروه درمانی در کاهش لجبازی و پرخاشگری کودکان می‌پردازیم.

علل پرخاشگری در کودکان

پرخاشگری در کودکان، رفتاری پیچیده و چندوجهی است که دلایل متعددی از جمله عوامل روان‌شناختی، اجتماعی و حتی بیولوژیکی در بروز آن نقش دارند. با شناخت دلایل این رفتار و به‌کارگیری روش‌های تربیتی مناسب، والدین می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی و هیجانی لازم برای کنترل خشم و پرخاشگری را کسب کند.

علل اصلی پرخاشگری و لجبازی کودکان عبارت‌اند از:

مشکلات عاطفی

• عصبانیت و خشم: ناکامی در ارضای نیازها و احساس ناامنی، می‌تواند منجر به بروز واکنش‌های پرخاشگرانه در کودکان شود.
• اضطراب و ترس: گاهی اوقات، کودکان برای مقابله با اضطراب و ترس خود، رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهند.
• افسردگی: کودکان افسرده ممکن است با عصبانیت و پرخاشگری، احساسات منفی خود را بروز دهند.

مشکلات رفتاری

• اختلال بیش فعالی و کم‌توجهی:کودکان مبتلا به ADHD اغلب در کنترل تکانه‌ها و رفتارهای خود با مشکلات جدی مواجه هستند.
• اختلال نافرمانی مقابله‌ای: کودکان مبتلا به ODD به‌طور مداوم با دیگران، به خصوص بزرگترها، مخالفت می‌کنند و رفتارهای آزاردهنده‌ای دارند.

عوامل محیطی

• خشونت در خانواده: مشاهده خشونت در خانواده می‌تواند اثرات عمیقی بر روان کودکان داشته باشد. این تجربیات علاوه‌بر ایجاد ترس و اضطراب در کودک، به‌عنوان الگویی برای رفتارهای اجتماعی او عمل می‌کنند.
• تنش‌های خانوادگی: طلاق، جدایی والدین، مشکلات مالی و سایر تنش‌های خانوادگی می‌توانند بر تشدید پرخاشگری کودکان تاثیر بگذارند.
• تقلید از همسالان: کودکان ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه را، از همسالان خود تقلید کنند.

چرا گروه درمانی برای کودکان لجباز و پرخاشگر مفید است؟

گروه درمانی یکی از روش‌های موثر در درمان لجبازی و پرخاشگری کودکان است. این روش به کودکان کمک می‌کند تا در کنار همسالان خود مهارت‌های اجتماعی و عاطفی لازم را بیاموزند و رفتارهای نامناسب خود را اصلاح کنند.

دلایل مفید بودن گروه درمانی برای این دسته از کودکان عبارتند از:

ایجاد فضایی امن و حمایت‌گر

گروه درمانی محیطی حمایتی را برای کودکان فراهم می‌کند که در آن می‌توانند بدون ترس از قضاوت شدن، احساسات خود را بیان کنند و با همسالان خود ارتباط داشته باشند. این تجربه به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی موثر را بیاموزند و احساس کنند که بخشی از یک گروه هستند. برقراری ارتباط با دیگران می‌تواند به تقویت اعتمادبه‌نفس  و ایجاد حس ارزشمندی نیز، منجر شود.

یادگیری مهارت‌های اجتماعی

گروه درمانی فضایی را فراهم می‌کند که کودکان در آن می‌توانند مهارت‌های اجتماعی ضروری مانند همکاری، همدلی و مدیریت تعارض را تمرین کنند. با توسعه این مهارت‌ها، کودکان قادر خواهند بود تعاملات اجتماعی موثرتری داشته باشند و رفتارهای مخرب خود را کاهش دهند.

راهکارهای حل مسئله

در گروه درمانی، کودکان با یکدیگر در مورد چالش‌هایی که با آن‌ها مواجه هستند، بحث می‌کنند. این مباحث به آن‌ها کمک می‌کند تا راهکارهای جدیدی برای حل مشکلات خود بیابند.

مشاوره و راهنمایی از متخصصان

درمان پرخاشگری کودکان تحت نظر روان‌شناسان و متخصصان حوزه کودک و نوجوان انجام می‌شود. این متخصصان با ارائه راهکارهای موثر و مشاوره به کودکان کمک می‌کنند تا رفتارهای خود را بهبود دهند.

مکانیسم اثرگذاری گروه درمانی کودکان

در گروه درمانی، درمانگر از فعالیت‌های مختلفی مانند بازی‌ها، نقش‌آفرینی، بحث‌های گروهی و تمرین‌های مهارت‌های اجتماعی استفاده می‌کند. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا:

• احساسات خود را شناسایی و بیان کنند:کودکان یاد می‌گیرند که احساسات خود را به‌صورت سالم و بدون پرخاشگری بیان کنند.
• مهارت‌های حل مسئله را بیاموزند:کودکان یاد می‌گیرند که در مواجهه با مشکلات و چالش‌ها، به‌جای لجبازی و پرخاشگری، از راه‌حل‌های سازنده استفاده کنند.
• مهارت‌های کنترل خشم را بیاموزند:کودکان تکنیک‌های مختلفی برای مدیریت خشم و کاهش تنش را یاد می‌گیرند.
• روابط اجتماعی سالمی برقرار کنند:کودکان با همسالان خود تعامل کرده و روابط دوستانه‌ای برقرار می‌کنند.

چه زمانی کودک به گروه درمانی نیاز دارد؟

اگر کودک شما رفتارهای زیر را از خود نشان می‌دهد، ممکن است به گروه درمانی نیاز داشته باشد:

• لجبازی مداوم:کودک به‌طور مکرر، با درخواست‌ها و قوانین مخالفت می‌کند و تمایل به ایجاد درگیری دارد.
• پرخاشگری: کودک در موقعیت‌های مختلف، رفتارهای پرخاشگرانه‌ای مانند هل دادن، فریاد زدن و آسیب رساندن به خود یا دیگران را از خود نشان می‌دهد.
• مشکل در برقراری ارتباط:کودک در برقراری ارتباط موثر با همسالان و بزرگسالان مشکل دارد و ممکن است از تعاملات اجتماعی اجتناب کند.
• مشکل در کنترل احساسات: کودک نمی‌تواند احساسات خود را مدیریت کند و اغلب به‌شدت عصبانی یا ناراحت می‌شود.

چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟

درنهایت، گروه درمانی به‌عنوان یک ابزار ارزشمند در کمک به کودکان لجباز و پرخاشگر شناخته می‌شود. این رویکرد به کودکان کمک می‌کند تا ضمن شناسایی و مدیریت مشکلات خود، توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران را نیز فرابگیرند و به سمت یک زندگی اجتماعی سالم‌تر پیش بروند.

اگر نگران رفتارهای پرخاشگرانه و لجبازی فرزند خود هستید، توصیه می‌شود که با یک متخصص مشورت کنید. متخصصان ما در مرکز روان تحلیلی ایرانیان قادرند با ارزیابی دقیق رفتار کودک، علل اصلی پرخاشگری و لجبازی را شناسایی کرده و بهترین برنامه درمانی را ارائه دهند. این اقدام می‌تواند به بهبود وضعیت روحی و رفتاری فرزندتان کمک شایانی نماید.