پرخوری عصبی (بولیمیا) چیست؟ + نحوه درمان
شما هم با افرادی مواجه شدهاید که همواره خود را به طور وسواس‌گونه‌ای چاق و بدهیکل فرض می‌کنند، درحالی‌که وزن مناسبی دارند؟ و یا افرادی که شروع به خوردن‌های بیش از حد کرده و سپس به دلیل ترس از چاقی، تمامی مواد غذایی که خورده‌اند را بالا می‌آورند؟
نشانه‌هایی که در ابتدا دربارۀ آنها صحبت کردیم، ممکن است مربوط به اختلالی به نام پرخوری عصبی یا «بولیمیا» باشد. اگر دوست دارید دربارۀ این اختلال، اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ما در مجله روانشناختی همراه باشید.
بولیمیا چیست؟
(bulimia) یا پرخوری عصبی، یک الگوی خوردن است که می‌تواند تهدیدکنندۀ زندگی عادی و سلامت فرد باشد. در چنین شرایطی، فرد به‌طور افراطی به غذا و وزن خود وسواس است. به‌گونه‌ای که این وسواس می‌تواند به سلامت جسمی و عاطفی فرد آسیب برساند.
بولیمیا چه علائمی دارد؟
به طورکلی علائم پرخوری عصبی عبارت‌اند از:
- خوردن مقدار زیادی غذا در مدت زمانی کوتاه
- از بین بردن غذایی که خورده شده در زمان بسیار کم که به آن پاکسازی می‌گویند. پاکسازی شامل استفراغ عمدی یا استفاده از ملین‌ها با دفع سریع مواد غذایی است.
- استفاده نادرست از قرص‌های آب یا رژیمی
- خوردن مقدار بسیار کمی غذا یا نخوردن کامل
- ورزش کردن افراطی
- مراجعه‌های مکرر به دستشویی، به ویژه بعد از غذا خوردن
- ترس شدید از افزایش وزن
- افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد
- احساس عدم کنترل روی خود
- احساس گناه یا شرم در مورد خوردن
- تورم گونه‌ها یا خط فک
- مشکلات گوارشی مانند یبوست و سوزش معده
- غش کردن
- دوره‌های قاعدگی نامنظم
- ضعف عضلانی
- چشم‌های قرمز
- کم‌آبی بدن
- پنهان کردن غذا برای خوردن و پاکسازی آن در زمانی دیگر.
افرادی که دچار بولیمیا هستند معمولاً وزن طبیعی و خوبی دارند. اما خود را به شدت بدهیکل و چاق، فرض می‌کنند. این افراد معمولاً خود را ارزشمند نمی‌دانند و ارتباط نزدیکی بین تصور آنها از هیکلشان با عزت‌نفس‌شان وجود دارد.
پرخوری عصبی چه تفاوتی با بی‌اشتهایی عصبی دارد؟
افراد مبتلا به بولیمیا معمولاً وزن طبیعی دارند. آنها در چرخه پرخوری و سپس پاکسازی قرار دارند. اما افرادی که مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی هستند معمولاً کمبود وزن شدید دارند. آنها برای کاهش وزن به خود، گرسنگی می‌دهند، رژیم‌های غذایی بسیار سخت‌گیرانه می‌گیرند و ورزش‌های شدید انجام می‌دهند. افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی با اینکه بسیار لاغر هستند، خود را چاق می‌دانند. آنها ممکن است از شدت لاغری، بیمار به نظر برسند.
بولیمیا و اختلال پرخوری چه تفاوتی با هم دارند؟
افرادی که مبتلا به بولیمیا هستند، ابتدا به شدت پرخوری می‌کنند و سپس سعی دارند، غذای خورده شده را با روش‌هایی مثل استفراغ یا استفاده از داروهای ملین، از بدنشان خارج کنند. اما؛ افرادی که به اختلال پرخوری مبتلا هستند، غذای زیادی می‌خورند، ولی هیچ تلاشی برای خارج کردن آن از بدنشان نمی‌کنند. علاوه‌براین، افراد مبتلا به بولیمیا معمولاً وزن متعادلی قرار دارند، اما، کسانی که دچار اختلال پرخوری هستند، معمولاً اضافه وزن دارند یا چاق هستند.
چه عواملی باعث پرخوری عصبی می‌شود؟
علت دقیق بولیمیا هنوز مشخص نشده‌است، اما محققان می‌گویند که ممکن است، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و زیستی باشد. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این اختلال مبتلاست، امکان ابتلای سایر اعضای خانواده نیز وجود دارد.
مسائل روانی و عاطفی همچون افسردگی و اضطراب نیز موجب بروز بولیمیا می‌شود. در کنار این مسائل، تبلیغات، فرهنگ عمومی و رسانه‌ها نیز فشار زیادی بر افراد وارد می‌کنند تا بدنشان فرم خاصی باشد.
چه بیماری‌هایی با پرخوری عصبی ارتباط دارد؟
- زخم‌های گلو و معده
- پوسیدگی دندان‌ها
- التهاب مری و حتی پارگی‌ها
- آسیب به روده‌ها و معده
- اختلالات الکترولیتی
- ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی)
- نارسایی قلبی
- افزایش خطر خودکشی
نحوه تشخیص پرخوری عصبی
اگر نگران ابتلا به بولیمیا هستید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. دکتر در مورد تاریخچه پزشکی و علائم‌تان، عادات غذایی‌تان از شما سوال می‌پرسد. پزشک در صورتی به بولیمیا مشکوک می‌شود که شما نشانه‌های زیر را داشته‌باشید:
- آیا شما بارها حملات پرخوری تجربه کرده‌اید؟
- آیا در هنگام حمله پرخوری، احساس می‌کنید، کنترلی روی خوردنتان ندارید؟
- آیا شما بعد از پرخوری از روش‌های پاکسازی همچون استفراغ‌کردن و یا خورد داروهای ملین استفاده می‌کنید؟
- آیا حداقل یک بار در هفته به مدت 3 ماه حملات پرخوری داشته‌اید؟
- آیا وزن یا شکل بدن شما تأثیر زیادی بر تصویر خودتان دارد؟
هیچ آزمایش آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص پرخوری عصبی وجود ندارد. با این حال، پزشک شما ممکن است، دستور آزمایش‌های زیر را برای ارزیابی این اختلال به شما دهد:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- آزمایش عملکرد کلیه
- نوار قلب (EKG)
چگونه پرخوری عصبی درمان می‌شود؟
برای درمان بولیمیا از روش‌های مختلف زیر کمک گرفته می‌شود:
روان‌درمانی
استفاده از روش درمان شناختی-رفتاری برای ایجاد نگرش‌های سالم نسبت به غذا و وزن.
مشاوره تغذیه‌ای
کمک از مشاورۀ تغذیه‌ای با هدف آموزش سالم غذاخوری
داروها
مصرف داروهای ضدافسردگی زیر نظر پزشک
گروه‌های حمایتی
کمک گرفتن از گروه‌های حمایتی با ترکیب سایر روش‌های درمانی.
چگونه پرخوری عصبی را پیشگیری کنید؟
- برای پیشگیری از بولیمیا، به نشانه‌های هشداردهندۀ آن توجه کنید. بخصوص اگر در خانواده‌تان سابقه این اختلال وجود دارد.
- تصویر بدن سالم خود را بدون توجه به اندازه و شکل آن در ذهن‌تان تقویت کنید و به تدریج سعی کنید، روی اعتماد به نفس‌تان کار کنید تا وابسته به ظاهرتان نباشد.
- وعه‌های غذایی سالم و منظم داشته‌باشید.
- صحبت کردن در مورد وزن را در خانه متوقف سازید و تمرکزتان را روی سبک زندگی سالم بگذارید.
- برای داشتن رژم غذایی سالم با مشاوره تغذیه صحبت کنید و از ملین یا قرص‌های لاغرکننده کمتر استفاده کنید.
و اما سخن آخر
همانطور که متوجه شدید، پرخوری عصبی که به بولیمیا شهرت دارد، یک اختلال جدی است که با رفتارهای پرخوری و سپس پاکسازی از طریق استفراغ یا استفاده از ملین‌ها همراه است. این اختلال می‌تواند تأثیرهای متعددی روی سلامت و روان فرد بگذارد.
دلایل متعددی برای این اختلال وجود دارد که بخش عمدۀ آن به اعصاب بر می‌گردد. بنابراین اگر خودتان و یا نزدیکانتان با این مسئله دست‌وپنجه نرم می‌کنید باید به یک مرکز روانشناسی مانند «مرکز روان درمانی ایرانیان» مراجعه کنید.
منبع: clevelandclinic
دیدگاهتان را بنویسید