دستکاری روانی چیست؟
دستکاری روانی نوعی تأثیرگذاری فریبکارانه است که هدف آن تغییر ادراک دیگران و گاها با هدف تغییر رفتار دیگری،به نفع فرد دستکاری‌کننده، بطور غیرمستقیم است. معمولاً شامل تاکتیک‌های فریبکارانه، تهدید، یا سوءاستفاده از اعتماد و احساسات دیگران می‌شود.
دستکاری روانی می‌تواند در تعاملات بین فردی ، حرفه‌ای و حتی در تبلیغات و رسانه‌ها مشاهده شود.
درواقع «هدف دستکاری روانی بهره‌برداری از دیگران به نفع فرد دستکاری‌کننده است.»
در ادامه به برخی از شایع ترین شیوه‌های دستکاری روانی می‌پردازیم:
بازی با احساسات (Emotional Manipulation)
در این روش، فرد دستکاری‌کننده از احساسات قربانی برای کنترل و بهره‌برداری استفاده می‌کند. این شامل ایجاد احساس گناه، ترس، یا وابستگی در قربانی است تا او را به انجام کارهایی که نمی‌خواهد، وادار کند.
چراغ‌گازی (Gaslighting)
در این روش، فرد دستکاری‌کننده سعی می‌کند تا قربانی را به شک و تردید در مورد واقعیت‌ها و ادراکات خود وادار کند. این کار با ارائه اطلاعات نادرست یا انکار واقعیت‌ها انجام می‌شود، به طوری که قربانی احساس کند که درک درستی از واقعیت ندارد.
فریبکاری (Deception)
فرد دستکاری‌کننده با ارائه اطلاعات نادرست یا ناقص، سعی می‌کند تا قربانی را به تصمیم‌گیری‌های نادرست وادار کند. این روش می‌تواند شامل دروغ‌گویی، پنهان‌کاری یا ارائه اطلاعات گمراه‌کننده باشد.
تهدید و ارعاب (Intimidation)
در این روش، فرد دستکارکننده با استفاده از تهدید و ارعاب، قربانی را به انجام کارهایی که نمی‌خواهد، وادار می‌کند. این تهدیدها می‌توانند فیزیکی، روانی یا اجتماعی باشند.
بازی با اعتماد (Trust Exploitation)
فرد دستکاری‌کننده از اعتماد قربانی سوءاستفاده می‌کند تا به اهداف خود برسد. این شامل جلب اعتماد قربانی و سپس بهره‌برداری از این اعتماد برای منافع شخصی است.
تظاهر به قربانی بودن (Playing the Victim)
فرد دستکاری‌کننده با تظاهر به قربانی بودن، سعی می‌کند تا احساس همدردی و حمایت قربانی را جلب کند و از این طریق به اهداف خود برسد.
گرد اورنده: نادیا رفیعیان
دیدگاهتان را بنویسید