اختلال یادگیری چیست؟ + نحوه درمان
گاهی تشخیص اختلال یادگیری در کودکان آسان نیست و بچه‌ها سال‌ها درگیر آن هستند و این موضوع دیر در کودک شناسایی و تشخیص داده می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث اذیت و کاهش اعتمادبه نفس کودک شود. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم، والدین علائم اختلال یادگیری را بشناسند و در صورت مشاهده آن‌ها، زودتر به فرزندشان کمک کنند. با ما در این مطلب از مجله روانشناختی همراه باشید تا بیشتر در این باره اطلاعات کسب کنید.
منظور از اختلال یادگیری چیست؟
اختلال یادگیری یا (learning disorder)، زمانی در فرد رخ می‌دهد که مغز، اطلاعاتش را به شیوه غیرمعمول پردازش و ذخیره می‌کند. این مشکل موجب می‌شود، کودک نتواند مهارتی را یاد بگیرد و از آن به درستی استفاده کند. افرادی که دچار اختلال یادگیری می‌شوند، هوش متوسط و خوبی دارند، اما در مدرسه براساس سن، توانایی و هوششان عملکرد مناسبی ندارند.
انواع اختلالات یادگیری
اختلالات یادگیری معمولا انواع مختلف دارد و خود را در مهارت‌های زیر نشان می‌دهند:
ناتوانی در خواندن
یکی از انواع اختلال‌های یادگیری، خواندن است. منظور از مشکل، این است که کودک قادر به درک کلمات در خواندن نیست. این اختلال اغلب، به دلیل مشکل کودک در درک کلمات، فهم ارتباط حروف با صداها و اینکه چطور حروف با صداهای مختلف بهم متصل می‌شوند و کلمات را به وجود می‌آورند، اتفاق می‌افتد. از سوی دیگر این دسته از بچه‌ها مشکلاتی در حافظه کوتاه‌مدت یا حافظه کاری «فعال» خود دارند. حتی وقتی مهارت‌هایی را می‌آموزند، ممکن است، مشکلاتی همچون موارد زیر داشته‌باشند:
- قادر به خواندن با سرعت معمولی نیستند.
- آنچه می‌خوانند را درک نمی‌کنند.
- به خاطر آوردن صحیح آنچه خوانده‌اند، برایشان امکان‌پذیر نیست.
- جمع‌بندی بر آنچه که خوانده‌اند، نمی‌توانند داشته‌باشند.
- نمی‌وانند املای درست کلمات را یاد بگیرند.
مشکل در نوشتن
مشکل در نوشتن که به « دیسگرافیا» نیز شهرت دارد، یک اختلال دیگر در یادگیری است. همانطور که می‌دانید، نوشتن یک مهارت پیچیده است که در آن، کودک باید چند کار پیچیده و مختلف همچون بینایی، حرکت و توانایی پردازش اطلاعات را همزمان با هم به کار بگیرد.
مشکل در حل مسائل ریاضی
اختلال یادگیری در ریاضی را «دیسکالکولیا» می‌گویند. این مسئله با علائم زیر بروز می‌کند:
- کودک قادر به درک نحوه عملکرد اعداد و ارتباط آن‌ها با یکدیگر نیست.
- نمی‌تواند مسائل ریاضی را حل کند.
- یادگیری قواعد پایه‌ای ریاضی برایش سخت یا ناممکن است.
- قادر به استفاده از علائم ریاضی نیست.
- درک مسائل کلامی ریاضی برایش امکان‌پذیر نیست.
- کودک قادر به سازمان‌دهی و ثبت اطلاعات هنگام حل مسائل ریاضی نیست.
مشکل در مهارت‌های کلامی
مشکل در گفتار و زبان هم یک نوع اختلال در یادگیری است که کودک در درک کلمات گفتاری یا نوشتاری دچار مشکلاتی همچون لکنت، مشکل در تلفظ کلمات یا «آپراکسی کودکان» است و اغلب قادر نیست کارها زیر را انجام دهد:
- خواندن و نوشتن
- حل مسائل ریاضی متنی
- فهم دستورالعملها
- پاسخ دادن به سوالات
مشکل در مهارت‌های غیرکلامی
بچه‌هایی که در مهارت‌های غیرکلامی مشکل دارند، می‌توانند به راحتی صحبت کنند، اما مشکلاتی در زمینه‌های زیر دارند:
- متوجه محل اشیاء نمی‌شوند.
- مفاهیم پیچیده و انتزاعی را درک نمی‌کنند.
- قادر به درک احساسات افراد از روی چهره‌شان نیستند.
- مهارت‌های ظریف مثل نوشتن را ندارند.
- قدرت تمرکز، برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی ندارند.
- نمی‌توانند متن‌های پیچیده یا نوشته‌های پیشرفته را درک کنند.
دلیل اختلال یادگیری در کودکان چیست؟
عوامل متعددی موجب بروز اختلال یادگیری در کودکان می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
سابقه ارثی در خانواده
در صورتی‌که والدین با هم نسبت خویشاوندی دارند و یا یکی از آن‌ها این مشکل را دارد، احتمال ابتلای کودک بالا می‌رود.
عوامل پیش از تولد و پس از آن
قرار گرفتن جنین در معرض الکل یا مواد مخدر، وزن کم نوزاد هنگام تولد یا تولد زودرس نیز موجب بروز این اختلال در آن‌ها می‌شود.
تروماهای احساسی
تجربه‌های به شدت استرس‌زا یا سوء استفاده از کودکان نیز روی رشد مغزشان تأثیر می‌گذارد و موجب اختلال یادگیری در آن‌ها می‌شود.
قرارگرفتن در معرض مواد و گازهای سمی
قرار گرفتن در معرض مواد و گازهای سمی زیاد نیز خطر ابتلا به اختلال یادگیری را بالا می‌برد.
آسیب‌های فیزیکی
آسیب‌های شدید فیزیکی به سر یا بیماری‌های عصبی نیز موجب اختلال یادگیری در کودکان می‌شود.
علائم اختلال یادگیری
اغلب بچه‌ها ممکن است که دچار این مشکل در یک بازۀ زمانی شوند. اما اگر این مسئله با کمک بزرگ‌ترها حل نشد و بیش از 6 ماه ادامه داشت، توصیه می‌کنیم از یک مشاور کودک کمک بگیرید. برخی از علائم آن عبارت‌انداز:
- کودک در یادگیری مفاهیمی همچون خواندن، نوشتن، املاء یا ریاضی متناسب با سنش مشکل دارد.
- در درک دستورالعملها و انجام آن‌ها مشکل دارد.
- کودک به سرعت حرف‌های جدیدی که زده می‌شود را فراموش می‌کند.
- کودک در هماهنگی حرکات حین ورزش‌کردن یا حتی مداد دست گرفتن دچار مسئله است.
- وسایل مدرسه‌اش را بسیار گم می‌کند.
- در انجام به‌وقع تکالیف مدرسه مشکل دارد.
- در هنگام انجام تکالیف و پروژه‌ها، خشمگین می‌شود و بهانه می‌گیرد.
درمان اختلال یادگیری
آیا اختلال یادگیری درمان‌پذیر است؟ با توجه به اینکه مشکلات یادگیری می‌تواند با گذر زمان در فرد بدتر شود، درمان به موقع آن اهمیت زیادی دارد. به‌طور مثال کودکی که جمع‌وتفریق را فرا نگیرد، در بزرگ‌سالی با مشکلات بیشتری در این رابطه مواجه خواهد شد. بچه‌هایی که با این اختلال مواجه هستند، ممکن است؛ مشکلات متعددی همچون موارد زیر را داشته‌باشند:
- نگرانی از نمره‌ها
- افسردگی
- اعتمادبه‌نفس پایین
- خستگی
- کمبود انگیزه
روش‌های درمان اختلال یادگیری
اگر احساس کردید، فرزندتان دچار اختلال در یادگیری است، با مجموعه اقدام‌های زیر می‌توانید به او کمک کنید:
1. کمک اضافی
گرفتن یک معلم کمکی برای خواندن یا ریاضی، می‌تواند به کودک روش‌های بهتری برای یادگیری آموزش دهد.
2. تغییر محل نشستن کودک در کلاس مدرسه
کودکانی که دچار اختلال در یادگیری هستند، بهتر است کنار معلم بنشینند یا از ابزارهای کمکی همچون ماشین‌حساب در ریاضی کمک بگیرند.
3. هنر درمانی
یکی از شیوه‌های بسیار موثر در آموزش این دسته از بچه‌ها، هنر درمانی است. کودک با هنر درمانی، می‌تواند احساسات و افکار خود را بیان کند و این امر موجب بهبود مشکلات یادگیری و افزایش سلامت روانش می‌شود.
4. درمان
کاردرمانی یا گفتار درمانی نیز می‌تواند در درمان اختلال خواندن و حتی یادگیری موثر باشد.
5. بازی درمانی
یکی دیگر از شیوه‌های درمان این اختلال، بازی درمانی است. مشاوران بازی درمان، در حین بازی، توانمندی‌های عاطفی، اجتماعی و شناختی بچه‌ها را تقویت می‌کنند و در حل اختلالات یادگیری و مفاهیم انتزاعی از بازی درمانی کمک می‌گیرند.
6. دارو درمانی
درنهایت، چنانچه با روش‌های اشاره شده، این اختلال در کودک درمان نشد، مراجعه به روان‌پزشک و تجویز دارو می‌تواند موثر باشد.
و اما سخن آخر
اختلال یادگیری یکی از انواع مشکلاتی است که ممکن است، بچه‌ها درگیرش باشند و والدین بدون داشتن آگاهی و دانش در این رابطه، به فرزندان خود فشار در این رابطه وارد کنند و یا آن‌ها را شماتت کرده و انگ‌های مختلف در این زمینه به فرزند خود بزنند. در این مطلب سعی کردیم، ضمن اینکه در این زمینه اطلاعات لازم را در اختیارتان بگذاریم، بگوییم، اگرچه درمان اختلال یادگیری امکان‌پذیر نیست. اما؛ می‌توان با کمک مهارت‌های مختلف که در این مطلب به آن‌ها اشاره شد، به کودکان کمک کرد.
«مرکز روان‌تحلیلی ایرانیان»، با وجود کارشناسان متخصص و سال‌ها تجربه در زمینه فرزندپروری، مجری کارآمد برگزاری دوره بازی درمانی کودکان است. اگر تمایل دارید در یک دوره تخصصی شرکت کنید، با ما تماس بگیرید
منبع: mayoclinic
دیدگاهتان را بنویسید