بازی درمانی برای کودکان اوتیسم: فعالیت‌های مناسب کودک اتیسم

با روانشناسان و مشاوران کودک مرکز روان تحلیلی ایرانیان دیگر نگران کودک خود نباشید! مرکز روان تحلیلی ایرانیان با مشاورین مجرب و سال‌ها سابقه فعالیت همراه شما عزیزان خواهد تا مشکلات کودک خود را رفع نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت مشاوره با شماره 09017593316 تماس حاصل فرمایید.

sv slug=”alert1″]

بازی درمانی چیست؟

پیش از آنکه به نقش بازی درمانی برای کودکان اوتیسم اشاره کنیم، ابتدا باید بدانیم، بازی درمانی به زبان ساده یعنی چه؟ بازی درمانی، نوعی درمان است که به کودکان اجازه می‌دهد تا از طریق بازی با هم ارتباط برقرار کرده و خود را بیان کنند. این روش درمانی، با ایجاد محیطی امن و حمایتی برای بچه‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا افکار، احساسات و تجارب خود را کشف کنند. مهارت‌های حل مسئله را در خود تقویت کرده و به کودکان کمک می‌کند تا روابط سالمی با خود و دیگران برقرار کنند.

انواع بازی درمانی برای کودک اوتیسم

بازی درمانی انواع مختلفی دارد و به 2 صورت دستوری و غیردستوری انجام می‌شود. در ادامه به معرفی بیشتر هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم:

بازی درمانی غیرمستقیم یا غیردستوری

در این شیوه بازی درمانی، بازی‌ها ساختار و چارچوب خاصی ندارند و بچه‌ها در این شیوه، با محدودیت کمتری مواجه هستند و خود کودک باید راهنمای خودش باشد و از پس چالش‌های پیش رویش برآید.

بازی درمانی رهنمودی یا دستوری

بازی درمانی رهنمودی یا دستوری یکی از روش‌های بازی درمانی است که در آن درمانگر نقش فعال‌تری نسبت به سایر روش‌ها دارد. در این روش، درمانگر به جای اینکه ناظر بازی کودک باشد، به طور مستقیم در بازی دخالت می‌کند و با استفاده از اسباب‌بازی‌ها، بازی‌ها و فعالیت‌های خاص، کودک را به سمت اهداف درمانی هدایت می‌کند.

در بازی درمانی کودکان اوتیسم از هردو شیوه استفاده می‌شود.جلسه‌های بازی درمانی کودکان اوتیسم اغلب، با روش بازی درمانی غیرمستقیم شروع می‌شود و به کودک اجازه داده می‌شود، خودش آن‌طور که دوست دارد، بازی را شروع کند. سپس به تدریج درمانگر وارد بازی شده و از شیوه‌های بازی درمانی دستوری برای مجاب کردن کودک ه انجام فعالیت خاصی استفاده می‌کنند.

بازی درمانی برای کودکان اوتیسم

بازی درمانی برای کودکان اوتیسم به گونه‌ای طراحی شده‌است که نیازهای منحصربه‌فرد آن‌ها را برآورده می‌سازد. همانطور که می‌دانید کودکان مبتلا به اوتیسم، معمولاً در تعامل‌های اجتماعی مشکل دارند و بازی درمانی به آن‌ها این فرصت را می‌دهد که به شیوه‌ای غیرکلامی با دیگران ارتباط برقرار کنند. تکنیک‌های بازی درمانی برای اوتیسم می‌توانند از بازی‌های حسی گرفته تا بازی‌های نقش‌آفرینی و تخیلی متنوع باشند.

فواید بازی درمانی کودکان اوتیسم

بازی درمانی روشی ساختار یافته و جذاب است که با تمایل طبیعی کودکان به بازی همسو است و مزایای بسیاری برای کودکان مبتلا به اوتیسم دارد. در اینجا به برخی از روش‌های بازی درمانی کودکان اوتیسم اشاره می‌کنیم:

1.تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی

بازی درمانی فرصت یادگیری و بهبود مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی را برای بچه‌ها فراهم می‌کند. کودکان از طریق بازی، یاد می‌گیرند چطور تعامل برقرار کردن را با هم شروع کنند و یا عکس‌العمل نشان دهند، نوبت گرفتن را رعایت کنند، در بازی با هم همکاری کنند و … .

2.تنظیم احساسات و هیجان‌ها

اغلب کودکان اوتیسم، در تنظیم هیجان و احساساتشان مشکل دارند. بازی درمانی به آن‌ها، کمک می‌کند تا احساساتشان را به روشی ایمن و غیرتهاجمی ابراز کنند. بازی با کودکان اوتیسم کمکشان می‌کند تا احساسات‌شان را شناسایی و آن‌ها را مدیریت کنند.

3.تقویت رشد شناختی و رفتاری

بازی با کودکان اوتیسم، موجب افزیش قدرت حل مسئله، تصمیم‌گیری و تفکر خلاق در آن‌ها می‌شود.بچه‌ها می‌توانند در مواجه با رفتارهای چالش‌برانگیز، راه‌حل‌های جایگزین برای بیان نیازهای خود پیدا کنند.

با درک مفهوم بازی درمانی و مزایای آن برای کودکان مبتلا به اوتیسم، والدین و مراقبین می‌توانند تصمیم‌های آگاهانه‌ای در مورد گنجاندن این رویکرد درمانی در برنامه درمانی کودک خود بگیرند. قدرت تحول‌آمیز بازی می‌تواند پتانسیل موجود در هر کودک را آزاد کند و مسیر رشد، توسعه و بهبود کیفیت زندگی را برایش فراهم سازد.

بهترین بازی‌های مناسب کودک اتیسم

بهترین بازی‌های مناسب کودکان اوتیسم عبارت‌اند از:

بازی‌های حسی

بازی‌های حسی در تحول کودکان اوتیسم تأثیر بسزایی دارد. منظور از بازی‌های حسی، درگیرکردن حواس این بچه‌ها از طریق انجام فعالیت‌های مختلف مثل بازی با آب یا شن و … است.

درمانگران در بازی با کودکان اوتیسم، سعی دارند که از طریق بازی‌های حسی، مهارت‌های اجتماعی و عاطفی بچه‌ها را بهبود ببخشند، توجه و تمرکز آن‌ها را افزایش داده و کمکشان کنند تا مهارت‌های حرکتی‌شان نیز توسعه پیدا کند.

انواع بازی‌های حسی

• نقاشی انگشتی: کودکان در حین نقاشی با انگشتانشان، نه تنها به بررسی بافت‌های مختلف می‌پردازند، بلکه با رنگی‌کردن انگشتان و لذت نقاشی با انگشت، حس لامسه‌شان تقویت شده و بچه‌هایی خلاق‌تر می‌شوند. نقاشی انگشتی یکی از بازی‌های مناسب کودک اتیسم، است که اضطراب و تنش را در آن‌ها به طرز چشمگیری کم می‌کند.

• آب‌بازی و شناور کردن اجسام: بچه‌ها با آب‌بازی و یا شناور کردن اجسام در آب، نه تنها مهارت‌های دستانشان افزایش می‌یابد، بلکه اضطراب نیز در آن‌ها کاهش یافته، تعاملات اجتماعی‌شان بهبود می‌یابد. آب‌بازی نیز از جمله، فعالیت‌های مناسب برای کودکان مبتلا به اوتیسم است.

• خمیربازی: خمیربازی موجب تقویت مهارت‌های دست بچه‌ها شده و کمکشان می‌کند تا با خمیر، کارهای ظریف انجام دهند. این امر نه تنها موجب افزایش خلاقیت در بچه‌ها شده، بلکه در بهبود تمرکز آن‌ها نیز موثر است.

• سطل‌های حسی: منظور از سطل‌های حسی، سطل‌های کوچک پرشده از برنج، لوبیا یا شن با هدف تحریک حس لامسه در بچه‌هاست. این فعالیت نیز در زمره بازی‌های مناسب کودک اتیسم به حساب می‌آید.

نقش‌آفرینی و انجام بازی‌های تخیلی

نقش‌آفرینی و انجام بازی‌های تخیلی، 2 تکنیک قدرتمند بازی با کودکان اوتیسم است. این تکنیک‌ها به بچه‌ها اجازه می‌دهد تا در دنیای تخیل غوطه‌ور شوند و مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و شناختی خود را بهبود بخشند.

بچه‌ها از طریق نقش‌آفرینی و بازی‌های تخیلی، یاد می‌گیرند در موقعیت‌های مختلف چگونه با هم ارتباط برقرار کنند، چطور احساسات خود را بیان و مشکلات را حل کنند؟ همچنین می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا درک بهتری از جهان پیرامونشان داشته باشند و مهارت‌های ارتباط غیرکلامی را در خود تقویت کنند.

در ادامه چند نمونه بازی با کودکان مبتلا در قالب نقش‌اارینی را با شما در میان ی‌گذاریم. به طور مثال درمانگر:

1. تظاهر به معلم، پزشک یا آتش‌نشان‌بودن می‌کند.
2. درمانگر شروع به بازی با عروسک‌ها برای انجام فعالیت‌های روزانه یا موقعیت‌های اجتماعی گوناگون می‌کند.
3. یک فروشگاه یا رستوران خیالی برای تمرین نوبت‌گیری و برقراری ارتباط می‌سازد و از کودک در این بازی کمک می‌گیرد.
4. از عروسک‌ها یا حیوانات پرشده برای نمایش سناریوهای اجتماعی یا بیان احساسات، استفاده می‌کند.

اسباب‌بازی‌های مناسب بازی درمانی برای کودکان اوتیسم

همانطور که اشاره کردیم بازی درمانی برای کودکان اوتیسم، تأثیر چشمگیری در رشد و توسعه توانمندی‌های آن‌ها دارد. ابزارهای بازی که می‌توانید از آن‌ها برای کمک به این بچه‌ها استفاده کنید، بسیار متنوع هستند و شامل، پازل‌ها، بلوک‌های ساختمانی، لوازم هنری، بازی‌های تخته‌ای و اسباب‌بازی‌های حسی می‌شوند

وسایل بازی برای اهداف خاصی در بازی درمانی در نظر گرفته می‌شوند، به طور مثال برخی از آن‌ها موجب بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف یا تشویق به حل مسئله، ترویج بیان عاطفی و درنهایت؛ تقویت رشد شناختی، در بچه‌ها می‌شود.

درمانگران با کمک از اسباب‌بازی‌های مناسب اشاره شده و ترکیب آن‌ها با بازی‌های حسی و نقش‌آفرینی و تخیلی به بچه‌های اوتیسم کمک می‎کنند تا رشد کرده و به پتانسیل کامل خود دست یابند. هنگام استفاده از از این تکنیک‌ها یادتان باشد، هر کودک منحصربه فرد است و درمانگر باید با توجه به نیازها و علایق فردی هرکدام از کودکان با آن‌ها بازی کند.