لجبازی کودکان: نحوه برخورد با کودک لجباز
«بچۀ من خیلی لجبازه و هیچی رو فراموش نمیکنه!» یا «بچۀ من خیلی مغروره و عذرخواهی نمیکنه» شما هم شکایتهای این چنینی از فرزندهایتان دارید؟ اغلب ما وقتی دربارۀ کودکانمان صحبت میکنیم، از این جملات استفاده میکنیم. اما به راستی باید در برابر لجبازی کودکان، چهکار کنیم؟ رفتار مناسب با کودک لجباز چیست؟ ما در «مرکز روان تحلیلی ایرانیان»، با ارائه خدمات متنوع در زمینۀ بازی درمانی و تئاتر درمانی کمکتان میکنیم تا به طور کارآمدتری با این مسئله برخورد کنید.
12 رفتار موثر با کودک لجباز
در این قسمت، به انواع راهکارهای موثر در درمان لجبازی کودکان اشاره خواهیم کرد:
1.به او قدرت انتخاب بدهید.
به جای دستوردادن مستقیم، چند گزینه به او پیشنهاد دهید تا یکی از آنها را انتخاب کند. به طور مثال، به جای اینکه به فرزندتان دستور بدهید که اتاقش را تمیز کند، به او بگویید:” میخواهی اول اتاقت را تمیز کنی یا بری بیرون بازی؟”
2.زمانهای آزاد فرزندتان را مدیریت کنید.
یکی دیگر از راهکارهای موثر برای لجبازی کودک، پرکردن وقت بچههاست. بیکاری باعث ایجاد مشکلات مختلف در آنها از جمله لجبازی میشود. بازیهای چالشبرانگیز و اسباببازیهای جالب، معمولاً کودکان لجباز را جذب خود میکند. به عنوان مثال، ببینید کودک چهار سالهتان در 5 دقیقه چند مکعب را میتواند جمعآوری کرده و به کیسه برگرداند. برای بچههای بزرگتر، آموزش دفاع شخصی، میتواند لجبازی کودک را به سمت انجام کارهای مثبت سوق دهد و انرژیاش را تخلیه سازد.
3.وارد جنگ قدرت با فرزندتان نشوید.
به یاد داشته باشید در رفتار با کودک لجباز، هرگز وارد بازی قدرت نشوید، بلکه سعی کنید به راه حلی برسید که برای هر دویتان مناسب باشد.
4.صبور باشید
حفظ آرامش و خونسردی در رفتار با کودک لجباز بسیار مهم و اساسی است. به احتمال قوی فرزند شما با لجبازی میخواهد، توجهتان را به خودش جلب کند. به عنوان مثال، اگر او در حال ضربهزدن به یک اسباببازی روی زمین است، سعی کنید رفتارش را نادیده بگیرید. در چنین شریطی، کودک نه تنها از انجام کارش منصرف نمیشود، بلکه رفتارش را بدتر میکند، بهطور مثال سرش را نیز به اسباببازی میزند تا شما نسبت به این رفتارش، عکسالعمل نشان دهید.
اگر بتوانید تمرکزتان روی انجام کار دیگری بگذارید و هیچ عکسالعملی نشان ندهید، به احتمال قوی او دیگر رفتارش را تکرار نمیکند. سرزنش یا احساس شرمدادن به بچه، میتواند تصویر منفیتری در او ایجاد کند. یادتان باشد، هرگز کودک خود را به خاطر لجبازیاش، در مقابل دیگران سرزنش کنید. این کار موجب تشدید رفتارش میگردد.
5.رفتارهای خوب فرزندتان را تشویق کنید.
همواره یادتان باشد، “اگر از افرادی که شایستۀ تشویق هستند، قدردانی نکنید، آنها یاد میگیرند که کارهایی را که شما قدردانی میکنید، انجام ندهند.” این جمله برای همه سنین صدق میکند. جملات تشویقی مانند “خیلی خوب بود” یا “تو راهی برای حل این مشکل پیدا کردی” میتواند به طرز چشمگیری لجبازی کودکان را درمان کند.
کودکان لجباز را با پاداشهای کوچک تشویق کنید. بچهها به پاداشها پاسخ بهتری میدهند و این باعث میشود تا آنها رفتار خوبشان را ادامه دهند. پاداشهاییکه به بچهها میدهید، نیازی ندارد که کادوهای گرانقیمت یا خیلی عجیبغریب باشد یک نوازش یا دستدادن ساده اما همراه با احترام و قدردانی کافی است.
6.قوانین را به صورت واضح و روشن بیان کنید.
قوانین خانه را به طور واضح و روشن برای کودک توضیح دهید و خودتان هم به آنها پایبند باشید. پایبندبودن به اصول و قوانین خانه، در مواجه با کودکان لجباز، یکی از اصول لازم است.
7.با فرزندتان ارتباط برقرار کنید.
کودکان لجباز؛ به نحوۀ برخورد شما حساس هستند و عدم ارتباط، رفتار آنها را بدتر میکند. والدین اغلب بدون گوشدادن به حرفهای فرزندشان، به آنها دستور میدهند. گاهی لازم است با کودکتان حرف بزنید و با او ارتباط برقرار کنید و کمکش کنید تا رشد کند. در غیر این صورت، احتمالاً واکنش شدیدتری نشان خواهد داد.
یادتان باشد، ارتباط یک فرآیند دوطرفه است. شما باید اولین قدم را بردارید تا آنها به حرفهایتان گوش دهند. میتوانید با پرسیدن سوالاتی مانند “آیا به چیزی نیاز داری؟” یا “چه چیزی تو را ناراحت میکند؟” آنها را به صحبتکردن تشویق کنید. ارتباط به معنای این نیست که همیشه باید به حرف آنها گوش دهید، اما اجازه هم ندهید، احساس کنند که به آنها دستور میدهید.
8.به حرفهای فرزندتان گوش دهید.
وقتی کودکتان صحبت میکند، با دقت به او گوش دهید و سعی کنید، با او دربارۀ دیدگاهش صحبت کنید و از منظر او به قضایا نگاه کنید. به عنوان مثال، اگر فرزند چهارده سالهتان در حال لجبازی برای زود خوابیدن است، او را مجبور به خوابیدن نکنید. در عوض، از او بپرسید که چرا نمیخواهد زود بخوابد و به حرفهایش گوش دهید. گاهی اوقات، یک استراحت 10 دقیقهای برای آرامش مفید است. یا میتوانید به آنها گزینههای مختلف را پیشنهاد کنید تا خودشان از بین آنها انتخاب کنند.
9.به کودکتان اجازه دهید، اشتباه کند!
گاهی بچهها هم مثل بزرگترها بیادب، کلافه و عصبی میشوند. همواره این اطمینان خاطر را به آنها بدهید که حتی وقتی ناراحت و عصبی هستند، باز هم شما دوستشان دارید و پذیرای آنها هستید. همواره به فرزندتان توضیح دهید که چهکاری را اشتباه انجام دادهاست و رفتار جایگزین آن چه میتواند باشد؟ افزونبراین، به بچهها فرصت جبران بدهید تا دوباره تلاش کنند.
10.اشتباهات خود را بپذیرید.
یکی از بزرگترین خطاهای والدین، این است که اشتباه کنند و آن را نپذیرند. یادتان باشد، همۀ ما انسانیم و اشتباه میکنیم، زمانیکه مرتکب اشتباهی شدید، میتوانید الگوی خوبی برای پذیرش، عذرخواهی و جبران آن باشید. این یکی از ارزشمندترین درسهایی است که میتوانید به فرزندتان بدهید.
11.الگو باشید.
کودکان در بدو تولد، هیچ مهارت اجتماعی ندارند، آنها نمیدانند در مواجه با شرایط مختلف چه واکنشی از خود نشان دهند؟ آنها به تدریج مهارتهای اجتماعی را از افرادی که با آنها زندگی میکنند، فرا میگیرند. آنها همه چیز را از محیط اطراف خود یاد میگیرند، بنابراین اگر از لجبازی کودک خود شکایت دارید، به احتمال قوی، شما مسئول آن هستید. در برخورد با کودکان لجباز ثابتقدم باشید. اگر میخواهید کودکتان مودب و با روحیۀ تیمی بالا باشد، خودتان نیز باید این ویژگیها را داشته باشید.
12.در صورت نیاز از متخصص کمک بگیرید.
اگر نمیتوانید لجبازی کودک را مدیریت کنید، پیشنهاد میکنیم درنهایت، از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.
تأثیر بازی درمانی در درمان لجبازی کودک
بازی درمانی یکی از روشهای موثر در بهبود رفتارهای کودکان لجباز است. این روش، به بچهها کمک میکند تا بدون آنکه دربارۀ مشکلاتشان حرف بزنند، از طریق بازی و نمادها، آنها را بیان کنند. بچهها با بازی درمانی احساس میکنند در فضایی امن و حمایتی هستند و در این فضا قادرند به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم با احساسات و نگرانیهایشان روبرو شوند. این تکنیک به درمانگران کمک میکند تا از طریق بازی به بررسی عمیقتر رفتارهای کودک پرداخته و به بهبود مهارتهای اجتماعی، عاطفی و ارتباطی آنها کمک کنند.
تئاتردرمانی و تأثیر آن بر لجبازی کودکان
تئاتر درمانی نیز یک روش خلاقانه است که به کودک اجازه میدهد با نقشآفرینی و نمایش، احساساتش را با بقیه در میان بگذارد. این تکنیک، بهویژه برای بچههای لجباز، بسیار مفید است؛ زیرا آنها میتوانند در فضایی آزاد و بدون قضاوت، با موقعیتهای مختلف روبرو شوند و یاد بگیرند که چگونه به شیوهای مناسبتر رفتار کنند. تئاتردرمانی به کودکان کمک میکند تا از طریق نمایش، متوجۀ انواع احساسات خود شده و راهکارهایی برای بهبود ارتباطات و کاهش لجبازی پیدا کنند. این روش همچنین باعث تقویت مهارتهای اجتماعی و همکاری در کودکان میشود.
و اما سخن آخر
مدیریت لجبازی کودکان نیازمند صبر، ارتباط موثر و استفاده از روشهای متنوعی است که در این مطلب به آنها اشاره کردیم. این تکنیکها به بچهها کمک میکنند تا احساسها و رفتارهای خود را در فضایی امن و بدون قضاوت بیان کنند و با یادگیری مهارتهای اجتماعی و عاطفی، بهبود رفتارهای خود را تجربه کنند. اگر به دنبال راهکاری موثر برای کاهش لجبازی فرزندتان هستید، پیشنهاد میکنیم از خدمات تخصصی «مرکز روانتحلیلی ایرانیان» بهرهمند شوید. این مرکز با ارائه روشهای متنوع در درمان لجبازی کودکان همراه شما خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید