اصول مراقبت و رفتار با کودک بیش فعال چیست؟

کودکان بیش فعال با ویژگیهایی مانند انرژی زیاد، تکانشگری و دشواری در تمرکز شناخته میشوند. این ویژگیها گاهی باعث چالشهایی در محیط خانه و مدرسه میشوند. بر همین اساس رفتار با کودک بیش فعال نیازمند صبر و درک بالا والدین و مربیان است، تا بتوانند محیطی آرام و حمایتی برای این دسته از کودکان فراهم کنند. از آنجایی کودکان با مشکل بیش فعالی به سختی قادر به مدیریت رفتار خود هستند، نیاز است که بزرگسالان به جای سرزنش، روشهایی را برای راهنمایی و هدایت آنها به کار بگیرند.
شناخت ویژگیهای رفتاری این کودکان و استفاده از روشهای صحیح ارتباطی، میتواند به بهبود رفتارها و کاهش تنشهای روزمره کمک کند. در ادامه این مطلب از مجله روان شناختی، به روشهای مدیریت رفتار، راهکارهای افزایش تمرکز، و ایجاد تعامل مثبت با کودکان بیش فعال خواهیم پرداخت. همراه ما باشید.
مهمترین اصول رفتار با کودک بیش فعال
داشتن برنامهریزی روزانه برای کودک
برنامهریزی منظم روزانه به کودکان بیش فعال کمک میکند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند و بدانند چه کارهایی در انتظارشان است. یک برنامه مشخص، مانند مراحل آماده شدن برای مدرسه، میتواند تنشهای روزمره را کاهش دهد. برنامهها باید ساده و شفاف باشند و برای هر فعالیت، وظایف مشخص به کودک داده شود.
برای مثال به جای اینکه بگویید “وقت آماده شدن است”، جزئیات هر مرحله را توضیح دهید، مانند شستن صورت، خوردن صبحانه و جمع کردن کیف. این کار به کودک کمک میکند نظم را بیاموزد و وظایف خود را بهتر مدیریت کند.
تعیین قوانین و مرزهای رفتاری

برای اینکه کودک بتواند رفتار مناسب را یاد بگیرد، باید مرزهای مشخصی تعیین کنید. قوانین ساده و قابل فهمی ایجاد کنید و به کودک توضیح دهید که کدام رفتارها قابل قبول هستند و چرا. همچنین رفتارهای مثبت را با پاداش فوری تقویت کنید.
در رفتار با کودک بیش فعال، مهم است که پیامدهای منفی رفتارهای نامناسب را نیز اعمال کنید، اما این کار باید به صورت آرام و منظم انجام شود. ثبات در اجرای قوانین باعث میشود کودک سریعتر به الگوهای رفتاری مطلوب عادت کند.
نحوه ارائه دستورات به کودک
دستورات مبهم و کلی میتوانند کودک را گیج کنند. بنابراین برای کمک به انجام بهتر وظایف، دستورالعملهایی کوتاه و مشخص بدهید. بهجای گفتن “اتاقت را مرتب کن”، وظایف را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کنید، مانند “اسباببازیهایت را جمع کن” یا “کتابهایت را در قفسه بگذار.”
این رویکرد به کودک کمک میکند تا دقیقا بداند چه انتظاری از او دارید. دستورات شفاف باعث میشوند کودک بهتر بتواند وظایف را انجام دهد و احساس موفقیت کند.
استفاده از روشهای تشویقی
تشویق و پاداش برای رفتارهای مثبت، انگیزه کودک را برای ادامه آن رفتارها افزایش میدهد. از روشهایی مثل تابلو امتیازات استفاده کنید. روی این تابلو، برای هر رفتار خوب یک امتیاز یا استیکر در نظر بگیرید و پس از جمع شدن امتیازات، جایزه مشخصی به او بدهید.
در مراقبت و رفتار با کودک بیش فعال، این روش به تقویت رفتارهای مثبت کمک میکند. سعی کنید این سیستم را به طور منظم تغییر دهید تا جذابیت خود را از دست ندهد و کودک همچنان انگیزه داشته باشد.
مدیریت تنشهای لحظهای
گاهی کودک ممکن است تحت تاثیر محرکها یا محیط، دچار استرس یا تحریک بیش از حد شود. در چنین مواقعی، سریعا مداخله کنید و حواس کودک را به فعالیتی آرامشبخش معطوف کنید. دور کردن او از محیط پرتنش نیز میتواند موثر باشد.
این نوع مداخلهها باید به گونهای انجام شوند که کودک احساس حمایت کند، نه سرزنش. این کار به کودک کمک میکند تا آرامش خود را بازیابد و بتواند رفتارهای مناسبتری از خود نشان دهد.
تعیین برنامه روزانه برای ورزش

ورزش روزانه میتواند انرژی اضافی کودکان بیش فعال را تخلیه کند و تمرکز آنها را افزایش دهد. فعالیتهایی مانند دویدن، بازیهای گروهی یا شنا گزینههای خوبی هستند، که نهتنها به بهبود رفتار بلکه به کیفیت خواب کودک نیز کمک میکنند.
در رفتار با کودک بیش فعال، برنامهریزی برای ورزش باید بهگونهای باشد که زمان کافی برای استراحت و آرامش نیز وجود داشته باشد. این تعادل به سلامت جسمی و روحی کودک کمک میکند.
ایجاد موقعیتهای اجتماعی مثبت
کودکان بیش فعال گاهی در محیطهای اجتماعی با چالشهایی روبهرو میشوند. بنابراین ایجاد فرصتهایی برای بازی با دوستان در محیطهای کنترلشده و زمانهای کوتاه، میتواند به بهبود مهارتهای اجتماعی آنها کمک کند. این بازیها باید لذتبخش و بدون استرس باشند.
در انتهای این فعالیتها، تقویت حس موفقیت در کودک اهمیت دارد. در مراقبت از کودک بیش فعال، توجه به این جزئیات، تاثیر زیادی در افزایش اعتماد به نفس و توانایی ارتباط او با دیگران خواهد داشت.
توجه به تغذیه مناسب
تغذیه مناسب میتواند تاثیر چشمگیری بر رفتار کودک داشته باشد. مواد غذایی که حاوی افزودنیهای مصنوعی یا کافئین هستند، ممکن است علائم بیش فعالی را تشدید کنند. بنابراین بهتر است غذاهایی که موجب تحریک رفتارهای نامطلوب میشوند، شناسایی کرده و مصرف آنها را محدود کنید.
همچنین رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی، به بهبود تمرکز و انرژی کودک کمک میکند. در این راستا مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه میتواند در تنظیم رژیم غذایی مناسب برای کودک مفید باشد.
جمعبندی نهایی
رفتار با کودک بیش فعال نیازمند صبر و آگاهی است. این کودکان اغلب توانایی کنترل رفتار خود را ندارند، بنابراین ایجاد ساختار منظم در زندگی روزمره و تشویق آنها به رفتارهای مثبت میتواند موثر باشد. والدین باید با رویکردی صمیمانه و دقیق، به مدیریت شرایط کمک کنند و در عین حال نیازهای احساسی و جسمانی کودک را مورد توجه قرار دهند. تنظیم برنامههای روزانه و تعیین فعالیتهای ورزشی نیز نقش مهمی در کاهش تکانشگری و بهبود رفتار کودکان بیش فعال دارند، که نباید آنها را نادیده گرفت.
در مجموع اگر به دنبال روشهای تخصصی برای درمان بیش فعالی کودکان هستید، پیشنهاد میکنیم به بهترین کلینیک روانشناسی کودک و نوجوان مراجعه کنید. مرکز روان تحلیلی ایرانیان با تیمی از متخصصان با تجربه آماده است تا در مسیر رشد و بهبود فرزندتان همراه شما باشد و راهحلهایی موثر ارائه دهد.
دیدگاهتان را بنویسید